Jak wybrać odpowiedni płyn chłodniczy?

Przeczytaj także: Bezpieczna jazda a płyny eksploatacyjne

Wielu kierowców nie zwraca uwagi na dodatnie temperatury, będące pierwszą oznaką zbliżającej się wiosny i lata. Oczywiście do momentu, aż spod maski samochodu nie zaczną unosić się kłęby pary lub wskaźnik temperatury silnika nie znajdzie się na czerwonym polu. Często dzieje się tak dlatego, że płyn chłodzący przechodzi rutynową kontrolę najczęściej przed okresem zimowym, kiedy to właściciele aut decydują się na przegląd najważniejszych układów. Przez to, gdy nadchodzi ocieplenie uznają, że mają jeszcze trochę czasu na ponowną wizytę u mechanika. Nic bardziej mylnego.

Po co płyn?

Silnik spalinowy zamienia energię chemiczną mieszanki paliwowo-powietrznej w energię mechaniczną. Większość energii pozyskiwana z paliwa jest tracona w postaci generowanego ciepła. Sprawność przeciętnego silnika jest nadal na poziomie 34%, czyli zaledwie 34% energii uzyskiwanej z paliwa zamieniane jest na prace użyteczną. Reszta to ciepło, które należy rozproszyć, aby nie doszło do przegrzania i zatarcia silnika. W praktyce oznacza to, że tyle samo mocy w danej chwili oddaje silnik, co musi być „pochłonięte” przez układ chłodzenia. Przykładowo silnik samochodu dostawczego, jadącego ze stałą prędkością na autostradzie, generuje moc 136 KM. W tym samym momencie ciepło, jakie układ chłodzenia musi przyjąć to również około 136 KM, czyli 100 kW. Jest to równoważne mocy 50 czajników elektrycznych o mocy 2 kW, które grzałyby płyn w układzie i ogromna ilość energii, jaką płyn chłodzący musi przyjąć i odprowadzić na zewnątrz. Dlatego sprawnie działający układ chłodzenia w silniku jest niezmiernie ważny dla jego żywotności.

Woda to podstawa

Z czego powinien składać się płyn chłodzący, aby dobrze spełniać swoja rolę? Przede wszystkim z wody – medium o doskonałej przewodności cieplnej, które najskuteczniej przejmuje i odprowadza ciepło. Niestety woda zamarza w 0°C i wrze w 100°C, jest elektrolitem, w którym bardzo łatwo zachodzi reakcja korozji elektrochemicznej. Co uniemożliwia samodzielne stosowanie w układach chłodzenia. Właśnie, dlatego do wody dodawane są inne związki chemiczne, które pozwalają stworzyć płyn do układów chłodzenia.

Aby obniżyć temperaturę zamarzania i podnieść temperaturę wrzenia, do wody dodawany jest glikol monoetylenowy. Mieszanina tych dwóch cieczy w proporcjach 50/50 daje temperaturę zamarzania -37°C i wrzenia ok. 108°C. W Polsce zalecane jest rozcieńczenie koncentratu z wodą destylowaną, demineralizowaną w stosunku 1:1 co daje temperaturę zamarzania –37°C i zapewnia odpowiednie chłodzenie.

Jakość i czystość glikolu ma ogromne znaczenie dla zapewnienia odpowiedniej jakości płynu. Glikol niskiej jakości ulega utlenianiu podczas eksploatacji powodując powstanie kwaśnych związków, które mogą powodować przyśpieszoną korozję układu chłodzenia.

Najważniejsze i definiujące jakość płynu chłodzącego są inhibitory korozji. Ich rolą jest zabezpieczenie układu chłodzenia przed korozją, kawitacją, tworzeniem osadów i starzeniem samego płynu. To inhibitory korozji powodują, że płyn do chłodnic jest dobrej czy złej jakości i pozwalają wydłużyć okres eksploatacyjny płynu z 2 do 6 lat.

Kategoria ma znaczenie

Ze względu na rodzaj stosowanych dodatków istnieją różne kategorie płynów.

Płyny podstawowej jakości z dodatkami klasycznymi (krzemiany, fosforany, borany), których wadą jest szybkie wyczerpywanie dodatków, przez co przestają zabezpieczać przed korozją oraz tworzą się osady w układzie. Stąd konieczność ich wymiany co 2 lata.